Ayrık Dişler Nasıl Tedavi Edilir?

Dişler arasındaki boşluklar sık karşılaşılan ortodontik problemlerden biridir. Özellikle ön dişler arasındaki boşluklar estetik olarak sıkıntı yaratabilir ve kişinin rahat bir şekilde gülümsemesine engel olarak sosyal hayatında problem yaratabilir. 

Peki dişler arasındaki boşluklar neden oluşur?

En sık rastlanan sebep ağızda doğumsal olarak eksik diş bulunmasıdır yani bazı dişlerin hiç oluşmamasıdır. En çok eksikliğine rastlanan diş üst yan kesici dişlerdir. Sebep çoğunlukla genetiktir, yani doğumsal olarak diş eksikliği olan bireylerin genellikle anne veya babada da benzer diş eksiklikleri vardır.

Üst yan kesici diş eksikliğine bağlı ne gibi ortodontik problemler olabilir?

• Üst ön bölge dişlerin aralarında boşluklar oluşması
• Üst orta hat dediğimiz ön iki diş arasından geçen çizginin kayması
• Alt ve üst ön dişler arasında kapanış bozukluğu oluşması 

Bu problemler ön bölgede olduğu için gülme sırasında kolaylıkla fark edilebilir dolayısıyla da estetik olarak problem yaratır.

Alt ve üst dişler arası yaygın boşlukların ise sıklıkla sebebi yine genetik olarak çene boyutu ve diş boyutları arasındaki uyumsuzluktur. Mesela kişi genetik olarak anneden küçük dişler babadan ise büyük çene almış olabilir bu durumda büyük bir çene yapısında küçük dişler az yer kaplayacağından dişler arasında boşluklar oluşacaktır.

Dişler arasındaki yaygın boşlukların diğer bir sebebi de dil boyutudur. Dil çok kuvvetli bir kas yapısından oluşur ve dil boyutu büyük olduğunda dişlere kuvvet uygulayarak hem dışarı doğru açılanmalarına hem de aralarda boşluklar oluşmasına sebep olacaktır. 

Dişler arasındaki bu yaygın boşluklar estetik olarak sıkıntı yaratmalarının yanı sıra bu bölgelerde yiyecek birikiminin artması sebebiyle de rahatsızlık verici olmaktadır.

Bazı dişlerin gömülü kalması sebebiyle de dişler arası boşluklar oluşabilir. Sıklıkla gömülü kalan üst köpek dişleri sebebiyle bu bölgede hem süt köpek dişinin düşmemesi hem de dişler arasında aralıklar meydana gelebilir.

Frenilum denilen üst dudak bağının yapısal olarak uzun olması sonucunda da üst ön iki diş arasında boşluk oluşabilir.

Tek diş eksiklilerinde herhangi bir tedavi uygulanmazsa ne gibi problemler oluşabilir? 

• Zamanla diğer dişlerde kayma meydana gelebilir, bunun sonucunda diğer dişler arasında da boşluklar oluşabilir.
• Eksik dişin karşıtındaki dişte uzama meydana gelebilir, 
• Eksik diş bölgesindeki dişeti formu bozulabilir, 
• Eksik diş bölgesinde zamanla kemikte aşınmalar meydana gelebilir,
• Kapanış bozuklukları meydana gelebilir.
• Tüm bunlar tedavi sürecini daha karmaşık hale getirecektir.

Peki tedavi süreci nasıl olmalıdır?

Eğer dişler arası boşluklar eksik bir veya birkaç diş sebebiyle oluşmuşsa kapanış uygunsa boşluklar ortodontik tedavi ile kapatılabilir, ya da ortodontik tedavi ile eksik dişlerin yeri hazır hale getirildikten sonra bu dişlerin yerine implant ya da protez planlanabilir. Bu iki seçenekten hangisinin uygulanacağı hastanın dişlerinin kapanışına, profil görüntüsüne, hastanın beklentilerine göre değişmektedir ve ancak detaylı bir muayene sonrası karar verilebilir. 

Eğer dişler arası yaygın boşluklar mevcutsa bu boşlukların miktarına, dişlerin boyutlarına ve hastanın alt ve üst dişlerinin kapanışına göre tedavi planlaması değişmektedir. Eğer hastamızın küçük boyutlu dişleri varsa ve dişler arası küçük boşluklar varsa ve kapanış ta uygunsa bu boşluklar estetik dolgularla diş boyutları büyütülerek kapatılabilir. Ya da dişler ortodontik tedavi ile birbirine yaklaştırılarak yaygın boşluklar bir bölgede toplanabilir ve bu bölgeye implant ya da protez planlanabilir. Ya da kapanış ve diş boyutları uygunsa sadece ortodontik tedavi ile bu boşlular kapatılarak tedavi sonlandırılabilir. Hangi tedavi seçeneğinin uygulanacağı ancak detaylı bir muayene ile belirlenebilir.

Eğer diş eksikliği ve dişler arası boşluklar gömülü bir köpek dişi ya da farklı bir gömülü diş sebebiyle oluşmuşsa öncelikle bu gömülü dişin tedavisi değerlendirilmelidir. Eğer gömülü diş sürebilecek bir pozisyonda ise ortodontik tedavi ile yeri hazırlandıktan sonra sürdürülmelidir. Ya da çekimi söz konusu ise çekimini takiben ortodontik tedavi ile yeri hazırlandıktan sonra yerine implant veya protez planlanabilir.

Eğer üst ön iki diş arasında frenilum yani üst dudak bağının uzun olması sonucu oluşmuş bir aralık varsa bu aralık ,ortodontik tedavi ile direkt kapatılabilir ya da diş boyutları uygunsa ve boşluk miktarı çok büyük değilse estetik dolgularla da ortodontik tedaviye gerek kalmadan kapatılabilir. Boşluk kapatıldıktan sonra tekrar açılmasını engellemek için dudak bağının küçük bir cerrahi müdahale ile uzaklaştırılması gerekmektedir.

Ayrı dişlerin tedavisi mutidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Hem estetik diş hekimliği hem de ortodontik tedavi yaklaşımları bir arada değerlendirilmelidir. Detaylı bir muayene ve hasta uyumu çok önemlidir.