Bebeklik ve Çocukluk Döneminde Diş Temizliği

6 aylık bebeklik döneminden itibaren sürmeye başlayan süt dişleri yaklaşık 2,5 yaşına kadar ağızdaki yerlerini almış olurlar. İlk süt dişlerinin sürmesiyle birlikte ağız hijyeni de başlamalıdır çünkü ilk dişlerin ağızda görünmesiyle birlikte dişler için tehdit oluşturan mikroorganizmalar da ağızda görünmeye başlamaktadır.

İlk süt dişlerinin sürmeye başladığı bebeklik döneminde bebek anne sütü almaktadır ancak ek gıda dönemi de başlamıştır. Dolayısıyla beslenme sonrası bebeğin dişleri temizlenmelidir. Anne beslenme sonrası bebeğinin dişlerini temiz bir tülbent yada bez mendil yardımıyla silerek bu temizliği yapabilir. Bebek ayaklanmaya başladıktan sonra ve el-kol koordinasyonu gelişmeye başladıktan sonra ebeveyni yardımıyla diş fırçası kullanımına başlayabilir. Bu dönemde çocuk bu konuda tam olarak bilinçli olmasa bile anne babayı dişlerini fırçalarken görmesi kendisinin de bu işlemi benimsemesi açısından önemlidir. Anne veya baba dişlerini fırçalarken çocuk ta yanlarında kendi diş fırçası ile dişlerini fırçalayabilir bu durum diş fırçalama alışkanlığı kazanması açısından da faydalı olacaktır çünkü anne ve baba yaşamının her döneminde çocuk için bir rol modeldir.

Çocuk 3 yaşından önce diş fırçalama sırasında diş macununu kontrol edemeyip yutabilir veya tadı hoşuna gittiği için yutabilir bu nedenle 0-3 yaş döneminde diş hekiminin tavsiyesi ile florürsüz diş macunları kullanılabilir. 3-6 yaş döneminde ise yine diş hekiminin tavsiyesi ile düşük florürlü diş macunları kullanılabilir. 

6 yaşından itibaren ise yetişkin bireylerin kullandığı klasik florürlü diş macunları kullanılabilir. 6 yaşından itibaren diş fırçalamanın yanısıra artık diş ipi, ara yüz fırçası gibi diğer ağız temizliği araçları da kullanılabilir.

İlk süt dişlerinin ağızda görünmeye başlamasıyla birlikte çocuğun yeme alışkanlıkları da göz önünde bulundurulmalıdır. Şekerli ve asitli gıdalardan uzak durulması gerektiği ve her yemekten sonra dişlerin fırçalanması gerektiği çocuğa öğretilmelidir. Özellikle bebek ve küçük çocuklarda gece beslenmesi sırasında sütün şekersiz olarak verilmesi tavsiye edilmektedir. Çünkü gece tükürük akışı azaldığından zaten savunmasız olan diş yapısı şeker gibi çürük yapıcı bir maddeye de maruz bırakılınca süt dişlerinde biberon çürüğü olarak ta adlandırılan yaygın çürüklerle karşılaşabiliyoruz.

Süt dişlerinin ağızda sürmesi ile birlikte rutin diş hekimi kontrolleri de aksatılmamalıdır. Bu yaş döneminde oluşabilecek diş çürüğü, diş sürme problemleri gibi durumların erken tespit edilmesi ve müdahale edilmesi kalıcı dişlerin sağlıklı bir şekilde sürmesi açısından önemlidir. Ayrıca erken yaştan itibaren yapılan düzenli diş hekimi ziyaretleri çocuğun diş hekimine ve diş hekimi kliniği ortamına alışması açısından çok önemlidir. 6 ayda bir yapılacak olan diş hekimi ziyaretlerinde çocuğun ağız ve diş yapısının genel kontrolü yapıldığı gibi ağız bakımı ve diş fırçalama teknikleri hakkında bilgi edinilebilir. Özellikle çocuklarda uygulanan diş çürüğü önleyici koruyucu diş hekimliği uygulamalarından da haberdar olmak ve faydalanmak adına rutin diş hekimi kontrolleri aksatılmamalıdır.

Ortodontik muayene kontrolleri ise kalıcı dişlerin sürmeye başladığı 6 yaşından itibaren yapılmalıdır. Çocukluk döneminde parafonksiyonel alışkanlık olarak ta adlandırdığımız parmak emme, dudak ısırma gibi alışkanlıklara sık rastlıyoruz. Bu alışkanlıklar uzun süre devam ederse ortodontik problemlere sebep olabilir. Yine bebeklik dönemindeki emzik ve biberon kullanımı uzun süre devam ederse diş ve çene yapısında bozukluklara sebep olabilir. Bu gibi problemlerin tespit edilebilmesi ve önlenebilmesi açısından 6-7 yaşından itibaren ortodontik muayeneler ihmal edilmemelidir.