Çene Genişletme Tedavisi

Çene darlığı sık karşılaşılan ortodontik problemlerden bir tanesidir. Sıklıkla üst çenede rastlanan çene darlığı problemi, alt ve üst dişler arasında kapanış bozuklularına sebep olarak hem sağlıksız bir çiğneme fonksiyonu hem de estetik problemler ortaya çıkarabilmektedir.

Çene darlığı problemine bazen üst solunum yolu hastalıkları da eşlik etmektedir. Özellikle çeşitli sebeplerle burun solunumu yapamayan ve ağız solunumu yapan hastalarda üst çene darlığına sık rastlanmaktadır. Bu nedenle çene darlığı gördüğümüz hastalarda mutlaka burun solunumu olup olmadığını sorguluyoruz ve eğer hastamız burun solunumu yapamıyorsa öncelikle hastamızı bir kulak burun boğaz uzmanına yönlendiriyoruz ve altta yatan herhangi bir hastalık olup olmadığını öğreniyoruz. Çünkü hastamızın burun solunumu yapmasına engel bir sinüzit, mevsimsel burun alerjisi ya da burun eğriliği gibi bir problemi varsa bu problem ortadan kaldırılmadan yapacağımız bir çene genişletme tedavisi başarısızlıkla sonuçlanacaktır.

Çene darlığı olan hastalarımız genellikle estetik sebeplerle bize başvurmaktadır. Çünkü dar bir çene yapısı üzerinde dişler yeterli yer bulamayarak sıklıkla birbiri üstüne gelecek şekilde yani çapraşık olarak sıralanabilir ya da bazı dişler yeterli yer olmadığı için gömülü kalabilir. Bu durum hem estetik olarak rahatsız edici bir görüntüye sebep olacak hem de dişler doğru bir pozisyonda sıralanmadığı için ve alt ve üst dişler doğru bir kapanışa gelmediği için hastamız sağlıklı ve etkin bir çiğneme fonksiyonu gerçekleştiremeyecektir.

Çene darlığı problemlerinin tedavisinde hastamızın yaşı ve büyüme gelişim dönemi bizim için tedavi protokolünü belirleyen en önemli kriterdir.

Çene darlığı erken müdahale edilmesi gereken ortodontik tedavi yöntemlerinden bir tanesidir. Kalıcı dişlerin ağızda sürmeye başladığı 7 yaşından itibaren çene genişletme tedavilerine başlanabilir. Bu yaş döneminde çene kemikleri yapısı itibariyle daha kolay şekillendirilebildiği için basit, takıp çıkartılabilen ortodontik apareylerle hafif kuvvetler uygulanarak kısa sürede çene genişletme tedavisi uygulanabilir, böylece problemin şiddetlenmesinin önüne geçilebilir. 11-12 yaşından itibaren ise çene genişletme tedavileri için takıp çıkartılabilen hareketli ortodontik apareyler yeterli olmayacaktır. Bu yaş döneminde dişlerden ya da damaktan destek alan vidalı sabit çene genişletme apareyleri ile çene genişletme tedavileri uygulanabilir.

Çene genişletme tedavisi genellikle ağıza uygulanan ortodontik aparey üzerinde bulunan vidanın hastanın kendisi tarafından belirli aralıklarla çevrilmesi ile uygulanır. Vidanın çevrilme sıklığı çene darlığının şiddeti ve hastanın yaşı göz önünde bulundurularak hekim tarafından belirlenir ve hastaya öğretilir. Çene genişletme tedavisi tamamlandıktan sonra dişlerdeki çapraşıklık, kapanış bozuklukları gibi diğer ortodontik problemlerin tedavisi amacıyla tel tedavisi ya da şeffaf plak tedavisi uygulanabilir.

Büyüme ve gelişimin tamamlandığı yetişkin hastalarımızdaki çene darlığı tedavisinde ise çene genişletme apareyleri ya da ortodontik tedaviler tek başına yeterli olmayacaktır. Bu hastalarımızda çene genişletme tedavisinde cerrahi bir müdahale ile birlikte çene genişletme apareyleri uygulanabilir ve sonrasında ortodontik tedavi ile dişlerdeki konum bozuklukları düzeltilebilir.

Günümüzde her yaşta ortodontik tedaviler ve çene genişletme tedavileri uygulanabilmektedir ancak erken ortodontik tedavi döneminde uygulanabilen basit ortodontik apareylerle hafif kuvvetler uygulayarak çok daha kısa sürede sonuç elde edilebilir ve problemin şiddetlenmesi önlenebilir. Bu nedenle erken ortodontik tedavi dönemini kaçırmamak için 7 yaşından itibaren ortodontik muayeneler ihmal edilmemelidir.