Çocuklarda Diş Hekimi Kontrollerinin Önemi

Günümüzde koruyucu diş hekimliği en çok üzerinde durulan konulardan birisi haline gelmiştir. Çünkü artık bir hastalığı tedavi etmekten ziyade o hastalığın oluşumunu engellemek için neler yapılabilir konusunda hastaların bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir.

Aslında ilk süt dişlerinin ağızda belirdiği bebeklik döneminden itibaren ağız sağlığı gündeme gelmektedir. Süt dişleri alttan gelmekte olan kalıcı dişler için birer yer tutucu görev gördüklerinden dolayı ilk süt dişlerinin ağızda sürmesi ile birlikte ağız ve diş temizliği süreci başlamalıdır.

Bebeklik döneminde ilk süt dişlerinin ağızda görülmesi ile yani 6 ay-12 ay arası dönemde beslenme sonrası dişler temiz bir bez ile temizlenebilir. İlerleyen dönemlerde 1 yaş itibariyle çocuğun bir diş fırçası olmalıdır ve ebeveyn kendi dişlerini fırçalarken çocuğun da yanında olması ve ebeveyni gözlemlemesi çocuk için bir rol model oluşturacaktır ve bu da ilerleyen süreçte çocuğun diş fırçalama alışkanlığı kazanmasında çok önemlidir. Yani aslında ağız ve diş sağlığı eğitimi bebeklik döneminde evde ebeveyn ile birlikte başlamalıdır.

Çocukluk döneminde meydana gelen diş çürüğü veya dişeti hastalıkları 'nasıl olsa bu dişler düşecek ve yerine kalıcı dişler sürecek' düşüncesiyle çoğu zaman ihmal edilmektedir ve çocuğun ağrısı olmadığı sürece diş hekimine gidilmemektedir. Çocuğun diş ağrısı olduğunda ise ağrı çürüğün ilerlediğini gösteren bir bulgu olduğundan çoğunlukla daha kompleks tedaviler gerekmektedir ve çocuk bu ağrıyla karşılaşana kadar hiç diş hekimine gitmediği için ağrılı bir durumda yapılan ilk diş hekimi muayenesi çocukta hekime ve ortama karşı bir yabancılık ve bir tepki yaratabilir. Diş hekimi ve diş hekimi muayenehanesi ortamı ile ilk tanışma sırasında yapılacak kanal tedavisi gibi kompleks ve uzun süren bir işlem ya da diş çekimi gibi kanamalı bir işlem çocuğu negatif yönde etkileyerek bir diş hekimi fobisine sebep olabilir.

Bu nedenle çocuğun süt dişlenme döneminden itibaren herhangi bir şikâyeti olmasa da düzenli diş hekimi kontrollerine gitmesi, diş hekimine ve klinik ortamına alışması açısından çok önemlidir. Böylece ilerleyen süreçte herhangi bir diş ağrısı yaşadığında gideceği diş hekimi kliniğinde önceki ziyaretlerinin etkisiyle bir yabancılık hissetmeyerek kendisini daha rahat hissedecektir. Böylece kompleks bir tedavi bile olsa hekim çocukla daha rahat iletişim kuracak bu da tedavi sürecini daha kolay hale getirecektir.

Çocuklarda da yetişkinlerde olduğu gibi bazen diş çürüğü ya da dişeti hastalıkları ileri bir seviyeye gelmeden ağrı ya da acı gibi bir belirti vermeyebilir. İşte düzenli diş hekimi kontrolleri bu noktada çok önemlidir. Düzenli yapılan diş hekimi kontrollerinde başlangıç seviyede bulunan ve hiçbir belirti vermeyen diş çürükleri tespit edilebilir ve basit anestezi gerektirmeyen uygulamalarla tedavi edilebilir. Ayrıca ilerleyen süreçte bir ortodontik problem oluşmasının önlemek için çekimi düşünülen veya erken kaybedilen dişlerin yerinin korunması önemlidir bu amaçla yer tutucu apareyler süt dişlenme ve karma dişlenme döneminde yapılmaktadır. Yer tutucu apareyler veya basit diş hareketleri yapabilen hareketli ortodontik apareylerle ortodontik anomalilerin oluşması önlenebilir ya da basit ortodontik anomaliler tedavi edilerek, kalıcı dişlerin sürdüğü dönemde uygulanan daha kompleks ortodontik tedavilere gerek kalmayabilir.

Ayrıca çocukluk döneminde uygulanan çürük önleyici koruyucu diş hekimliği uygulamaları ile süt dişleri ve daimi dişlerde erken dönemde diş çürüğü oluşumu engellenebilir. Örneğin flor uygulamaları özellikle içme sularında florun yetersiz olduğu yerlerde ve diş çürüğüne yatkın kişilerde sık tercih edilen koruyucu diş hekimliği uygulamalarıdır. Yine 6 yaşında süren ve aileler tarafından çoğunlukla süt dişi sanılan 6 yaş dişleri üzerine uygulanan fissür örtücüler de sık uygulanan diş çürüğü önleyici yöntemlerden biridir. Hangi koruyucu diş hekimliği uygulamasının kullanılacağı hekim tarafından önerilir ve her hastada farklılık gösterebilir. Bunun yanısıra ağız sağlığı ve ağız hijyeni eğitimi amaçlı diş hekimi tarafından yapılacak güncel bilgilendirmelerden haberdar olmak ve diş fırçalama uygulaması doğru bir şekilde yapılıyor mu ya da diş plağı dişlerden etkin bir şekilde uzaklaştırılabiliyor mu bunun kontrolü için de düzenli diş hekimi kontrolleri çok önemlidir.

Diş hekimi fobisi yetişkinlerde de sık rastlanan bir durumdur ve temeli çoğunlukla çocukluk dönemine dayanmaktadır. Çocukluk döneminde çocuğun ailesinden veya çevresinden duyduğu diş hekimleri ile ilgili olumsuz ve korkutucu söylemler çocukta kalıcı etkiler bırakabilir ve büyüdüğünde dahi bu korkular devam edebilir. Bu nedenle çocuğumuza hekimlerle ilgili söylemlerimizde daima yapıcı ve olumlu olmalıyız. Ebeveynler olarak kendimiz de düzenli diş hekimi kontrollerine giderek ve çocuğumuzu da bazen yanımızda götürerek tedavimiz sırasında bizi gözlemlemesini sağlayabiliriz böylece çocuğumuz diş hekimi ziyaretlerinin hayatımızda bir rutin olduğu fikrini benimseyecek ve kendisi de ilerleyen süreçte diş hekimi kontrollerine gittiğinde daha rahat hissedecektir.