Üst Köpek Dişleri Neden Gömülü Kalır?

Üst köpek dişleri çocukların ortalama %2 sinde gömük kalmakta ve bu vakaların yaklaşık %10’ unda köpek dişlerinin hemen önünde yer alan daimi yan kesici dişlerin köklerini eritmektedir.

Daimi üst köpek dişlerinin gömük kalması kızlarda erkeklerden 2 kat daha fazla görülmektedir. Daimi köpek dişlerinin gömülü kaldığı durumlarda süt köpek dişleri ileri yaşlara kadar ağızda kalabilir ve hastalarımız tarafından ana diş olarak algılanabilir.

Üst çene köpek dişleri, 20 yaş dişlerinden sonra çene kemiğinde en çok gömülü kalan dişlerdir. Üst köpek dişlerinin gömülü kalmasının en yaygın sebepleri şunlardır:

• Genetik sebepler
• Çapraşıklık sebebiyle çene kemiğinde köpek dişi için yeterli yer olmaması
• Süt köpek dişinin düşmemesi ya da kökünün rezorbe olmaması(aşınmaması)
• Travma( çene kemiklerine alınan herhangi bir darbe)
• Yan kesici dişin oluşmaması ya da kama şekilli olması(rehberlik teorisi)

Üst köpek dişleri ağız içine sürmesinden önce, göz burun açısında yer alır ve bir öndeki diş olan üst yan kesici dişin köküne komşu pozisyonda yer alır. Sürmesi sırasında üst yan kesici dişin kökünü rehber alır bu nedenle de üst yan kesici dişin doğumsal olarak gelişmediği hastalarda ya da üst yan kesici dişlerde şekil bozukluğu olan hastalarda üst köpek dişlerinin gömülü kalması durumuna sık rastlanmaktadır.

Bunun yanı sıra üst köpek dişleri sürmelerinden önce göz burun açısında yer aldıklarından dolayı ağız içerisine sürmeleri için uzun bir yol kat etmeleri gerekmektedir. Bu sırada karşılaşılan bir süt dişi enfeksiyonu ya da bir travma köpek dişlerinin sürme yolunu değiştirebilir ve bu dişlerin gömülü kalmasına sebep olabilir.

Ortalama 12-13 yaşında ağızda olması beklenen üst köpek dişleri sürmemişse ve süt köpek dişleri ağızda yer alıyorsa kalıcı köpek dişlerinin gömülü kalmış olabileceği düşünülmelidir. Hastalarımız süt köpek dişi ve kalıcı köpek dişini birbirinden ayıramayabilir ve bu durumunun farkına varamayabilirler.

Gömülü köpek dişlerinin teşhisindeki en önemli kriter ortodonti uzmanı tarafından yapılacak detaylı bir klinik muayenedir. Klinik muayenede ağız içinde ilgili bölgede olması gereken kalıcı köpek dişi yoksa etrafındaki diş eti dikkatlice muayene edilmeli damak bölgesinde veya dudağa bakan dişeti bölgesinde herhangi bir kabarıklık olup olmadığı değerlendirilmelidir. Yine ilgili bölgede süt köpek dişi varsa pozisyonu ya da bu dişte bir hareket olup olmadığı değerlendirilmelidir. Detaylı bir klinik muayenenin ardından farklı röntgenler alınarak gömülü dişin varlığı ve pozisyonu tespit edilmelidir.

Gömülü üst köpek dişlerinin tedavisinde dişin konumu, pozisyonu, komşu dişlerle olan ilişkisi,  hastanın yaşı, yapışı diş eti miktarı gibi dikkat edilmesi gereken birçok faktör vardır. Eğer gerekli kriterler uygunsa gömülü köpek dişi ortodontik tedavi ile ağız içine sürdürülebilir. Bu amaçla hastaya tel tedavisi ya da şeffaf plak tedavisi uygulanabilir ve ek mekaniklerle gömülü kalmış köpek dişi olması gereken pozisyona getirilebilir. Eğer gömük dişin pozisyonu ve açısı uygun değilse dişin çekimi düşünülebilir. Ya da gömük diş çok daha derin bir pozisyonda ise ve çekimi için çok fazla kemik kaldırmak gerekecekse ya da gömülü dişin çekimi komşu dişler için bir risk teşkil ediyorsa, gömülü diş çekilmeden bırakılabilir ve belirli periyotlarla klinik muayene ve röntgenlerle takibi yapılabilir.

Gömülü köpek dişlerinin tedavisinde birçok ortodontik bozuklukta olduğu gibi erken teşhis ve erken müdahale önemlidir. Bu nedenle 7 yaşından itibaren ortodontik muayeneler ihmal edilmemelidir.